Zeeschepen wachten tot de scheepvaart heeft uitgeknobbeld wat de groenste brandstof is? Reder Douwe Visser uit Sneek vaart nu al schoner, met behulp van een Rotterdamse startup.
Geschreven door: Jan Benjamin voor NRC
Ammoniak? Waterstof? Methanol? Douwe Visser wil niet wachten totdat de beste duurzame brandstof voor schepen is gekozen. De eigenaar van Visser Shipping, een rederij uit Sneek met vijf containerschepen in de vaart op Noordwest-Europa, wil liefst zo snel mogelijk groener werken.
En daarom heeft hij zijn grootste containerschip, de Nordica, vorige maand laten uitrusten met een ‘afzuigkap’ van de Nederlandse start-up Value Maritime. De filters op de schoorsteen vangen zwavel en fijnstof af die vrijkomen bij varen op stookolie, én de meeste CO2.
In twee van de duizend containers op de Nordica wordt de kooldioxide opgeslagen. Die gaat naar tuinders in het Westland, die het gebruiken om hun gewassen te laten groeien. Een wereldprimeur, zeggen Christiaan Nijst en Maarten Lodewijks, oprichters van het jonge Rotterdamse bedrijf Value Maritime.
De afgelopen weken maakte de aangepaste Nordica haar eerste trip naar het noorden. Het schip vervoerde containers naar Finland en de Baltische landen, afkomstig van de reusachtige containerschepen die in Rotterdam lossen. Een dezer dagen wordt de Nordica terug verwacht.
Waarom Visser enkele miljoenen euro’s investeert in filters op zijn schepen, en hoe Value Maritime denkt over betaalbare verduurzaming van de zeevaart vertellen ze graag.
Nieuwe verflaag
Kort voor de trip naar Noord-Europa ligt de Nordica in dok bij scheepswerf Damen Verolme in Rotterdam. Het schip – 40 meter hoog, 23 meter breed, 152 meter lang – krijgt een nieuwe verflaag, zoals elke vijf jaar. Tegelijk vindt onderhoud plaats en worden controles uitgevoerd. En het filtersysteem wordt geplaatst.
Dat gebeurt aan de achterkant van het schip. Tegen de schoorsteen hebben technici een zuil geplaatst van wit metaal. Vanaf een bouwstelling leggen zij de laatste hand aan de filters. Nijst gaat voor op een smalle metalen ladder, naar het binnenste van de afzuigkap.
In de zuil toont Nijst, eerder werkzaam bij Shell, alle monitoren om de luchtfiltering in de gaten te houden. „Het hele systeem is modulair, plug-and-play. Wij zorgen dat alles al is geïnstalleerd op ons bedrijf. Zo hoeft het werk hier niet langer te duren dan strikt noodzakelijk. Elke dag dat een schip niet vaart, kost geld.”
Op de brug, met de veiligheidschoenen uit en een kop koffie in de hand, beaamt Douwe Visser dat lachend. „Elke dag, elk uur dat een schip als dit stil ligt is een kostenpost. Zeker nu, met de hoge containerprijzen.”
Maar, zegt de directeur van Visser Shipping, tevens schipper van het skûtsje van Grou, zijn bedrijf kan het hebben. „En dankzij de filters kunnen wij blijven varen op traditionele brandstof; we hoeven geen grote aanpassingen aan bijvoorbeeld de motor te doen.” Wachten zou niet terecht zijn: „We moeten nú werk maken van de verduurzaming van de zeevaart.”
Visser is een vooruitstrevende schipper, zegt Nijst. Value Maritime installeerde vorig jaar zijn eerste filtersysteem voor zwavel en fijnstof op een ander schip van de rederij. De Nordica kreeg de primeur van het CO2-systeem.
„Bij ons komt altijd schone, witte rook uit de schoorsteen”, zegt Visser. „Ik geloof in deze jongens.”
Waterkoker
De coronacrisis was een vloek en een zegen voor de maritieme start-up, vertellen Nijst en Lodewijks. Ze hadden in januari 2020 net extra personeel aangenomen en een nieuwe loods gehuurd, toen de wereld op slot ging. „We moesten snel terugschalen”, zegt Nijst. „Een vervelende tijd. Maar het gaf ook de kans na te denken over innovaties.” Zo besloot Value Maritime zijn filtersysteem voor zwavel en fijnstof uit te bouwen naar CO2.
De afzuigkap kost niet meer energie dan een waterkoker, aldus Lodewijks. En het zo afgevangen koolzuur is aantrekkelijk voor telers. „Die stoken normaliter aardgas om met CO2 de groei van hun gewassen te bevorderen. De hoge gasprijs maakt andere kooldioxidebronnen interessant.” Value Maritime zoekt nu afnemers van zijn CO2-containers in andere Europese havensteden.
Visser Shipping betaalt de verduurzaming uit eigen zak. „Wij hebben geen dubbeltje subsidie gekregen. Dankzij Value Maritime kan ik direct het verschil maken.”
